مراحل هوش تجاری

مراحل هوش تجاری

اگر مراحل هوش تجاری را به صورت شکل زیر در نظر بگیریم، منابع داده در مرحله اول جمع آوری می شوند. این منابع می تواند داده های انواع پایگاه داده یا اطلاعات نرم افزارهای موجود را در بر بگیرد.
اطلاعات جمع آوری شده طی فرایند ETL در پایگاه داده تحلیلی یا همان انبار داده(Data Warehouse) بارگذاری می شود.
داده در پایگاه داده تحلیلی در بخش های مجزایی به نام داده گاه (Data Mart) قرار می گیرد.
در مرحله بعد هوش تجاری وارد عمل شده و روی اطلاعات طبقه بندی شده تجزیه و تحلیل انجام می دهد.
در نهایت اطلاعات جهت انتشار به ابزارهای سطح بالا تحویل داده می شود.

تکنیک های مورد استفاده در هوش تجاری

در عصری که زمان، کلید اصلی در تجارت است، شرکت ها به استفاده از ابزارهای اطلاعاتی روی آورده اند تا بتوانند اطلاعات مورد نظر را به سرعت از منابع استخراج کنند. هوش تجاری در امر تصمیم گیری در سطوح مختلف سازمان به ویژه سطوح مدیران ارشد با تحلیل اطلاعات و روش های پرس و جو تسهیلات زیادی را فراهم می کند که متداول ترین این روش ها به قرار زیر است:

• On-Line Analytical Processing (OLAP)
• On-Line Transaction Processing (OLTP)
• Data Warehousing (DW)
• Data Mining (DM)
• Intelligent Decision Support System (IDSS)
• Intelligent Agent (IA)
• Knowledge Management System (KMS)
• Supply Chain Management (SCM)
• Customer Relationship Management (CRM)
• Enterprise Resource Planning (ERP)
• Enterprise Information Management (EIM)

لازم به ذکر است، صرف وجود تمام این تکنیک ها در سطح سازمان بدون در نظر داشتن فرهنگ سازمان و رویکرد سیستمی موجود بین کارکنان نمی‌تواند اثبات کننده هوشمندی کسب و کار آن سازمان باشد.
هوش تجاری یا هوش کسب و کار، عبارت است از بُعد وسیعی از نرم‌افزارهای کاربردی و تکنولوژی‌ها برای جمع آوری داده و دانش، که به جهت تولید گزارشاتدر راستای تحلیلفعالیت‌های بنگاه برای اتخاذ تصمیمات دقیق و هوشمند بکار می‌رود. یک هوش تجاری براساس یک معماری بنگاه تشکیل شده است و در قالب پردازش تحلیلی برخط (OLAP) به تحلیل داده های تجاری و اتخاذ تصمیمات دقیق و هوشمند می‌پردازد. هوش تجاری، نه به عنوان یک محصول و نه به عنوان یک سیستم، بلکه به عنوان یک معماری و رویکردی جدید موردنظر است که البته شامل مجموعه ای از برنامه های کاربردی و تحلیلی است که به استناد پایگاههای داده عملیاتی و تحلیلی به اخذ و کمک به تصمیم گیری برای فعالیتهای هوشمند تجاری و کسب و کار می پردازند. اما هوش تجاری از مناظر دیگر: از منظر معماری و فرایند به هوش تجاری به عنوان یک چارچوب که عامل افزایش کارایی سازمان و یکپارچگی فرایندها و نهایتا بر فرایندهای تصمیم گیری در سطوح مختلف سازمانی متمرکز است، نگریسته می شود. به بیان ساده تر هوش تجاری چیزی نیست مگر فرایند بالابردن سود دهی سازمان در بازار رقابتی با استفاده هوشمندانه از داده‌های موجود در فرایند تصمیم گیری.

مهمترین نیاز یک مدیر،داشتن اطلاعات دقیق برای اتخاذ تصمیم درست است. فرایند تصمیم گیری می تواند به سه بخش کلی زیر تقسیم شود. با توجه به انواع مختلف تصمیم گیری (بر اساس میزان ساخت یافته بودن آن) هر یک از بخشهای اهمیت متفاوتی خواهند داشت.

1.      دسترسی، جمع آوری و پالایش داده ها و اطلاعات مورد نیاز؛

2.      پردازش، تحلیل و نتیجه گیری بر اساس دانش؛

3.      اعمال نتیجه و نظارت بر پیامدهای اجرای آن.

در هر یک از موارد فوق، سازمانهای قدیمی که از هوش تجاری استفاده نمی کنند، دارای مشکلاتی هستند که اغلب از عواملی چون حجیم بودن داده ها، پیچیدگی در تحلیلها و ناتوانی در ردگیری نتایج فرایندها و پیامدهای تصمیمات گرفته شده، نشئت می گیرند. هوش تجاری با کمک به حل مشکلات فوق، به دلیل ساختاری که در سازمان به وجود می آورد، فرصتهای جدیدی نیز برای رشد سازمان ایجاد می کند و نه تنها عامل حذف مشکلات است، بلکه با صرفه جویی در زمان و هزینه، شرایط کاری را دگرگون می سازد.

اهمیت استراتژیک هوش تجاری در تصمیمات سازمان

رشد تصمیم گیری سازمان معمولا بدین ترتیب است که پایین ترین سطح انجام فعالیتهای تجاری یک سازمان، سطح عملیاتی است که فرایند در دفعات بالا و معمولا به صورت تکراری در رده های پایین سازمان انجام می شود و معمولا با حجم کمی از داده ها سر و کار دارند. تصمیمات گرفته شده در این سطوح غالبا در حوزه مسائل ساخت یافته و توسط مدیران رده پایین اتخاذ می شود. نتایج حاصل از این تصمیمات، تاثیرات کوتاه مدت و خرد در سازمان دارند.

سطح تاکتیکی در سازمان مربوط به عملیاتی است که در حوزه مدیران میانی انجام می شود. این عملیات می تواند شامل پیگیری عملیات در سطح پایین، نحوه انجام آن، گزارش گیری و نهایتا جمع بندی داده‌های مفید برای اتخاذ تصمیمات میان مدت سازمان باشد. تصمیمات گرفته شده در این سطح غالبا در حوزه مسائل نیمه ساخت یافته و توسط مدیران میانی اتخاذ می شود و نهایتا بالاترین سطح استراتژیک مربوط به تصمیم گیریهای کلان سازمان است که توسط مدیران رده بالا اتخاذ می‌شود. این نوع استفاده‌ها در دفعات کم و در دوره های طولانی انجام می شود، اما ممکن است با حجم بالایی از اطلاعات و پردازشها همراه باشد. تصمیمات گرفته شده در این سطوح غالبا در حوزه مسائل غیر ساخت یافته و توسط مدیران ارشد انجام می شود و نتایج حاصله تاثیرات بلند مدت و کلانی در مسیر حرکت سازمان دارند.

کاربرد هوش تجاری در سطح استراتژیک را می توان به نوعی برای کمک به افزایش کارایی کلی سازمان و بهینه سازی فرایندها در کنار یکدیگر، در نظر گرفت. این سیستم ها روی برخی ویژگیهای مهم مالی و سایر پارامترهای مهم دیگر در افزایش کارایی سازمان متمرکز می شوند. بدیهی است که سیستم در این سطوح می‌بایست فرایندهای خارجی سازمان را نیز در بر بگیرد. خصوصیات مختلف برنامه‌های کاربردی در مقاطع مختلف سازمان، باعث ایجاد تفاوتهایی در ابزارها، تکنیک ها و زیرساختهای مورد نیاز برای هر یک از آنها می شود. استفاده از ابزارهای تحلیلی و هوشمند بیشتر در سطح بالا انجام می شود که نیازمند پردازشهای بالا با میزان دسترسی انبوهی از اطلاعات در سطوح استراتژیک و تاکتیکی بیشتر از عملیاتی است. بخش عملیاتی هوش تجاری بیشتر وظیفه جمع آوری اطلاعات و ذخیره سازی آنها را در و یا پایگاه داده های خصوصی بر عهده دارد.

سازمانهای مختلف با ابعاد و زمینه های کاری متفاوت ممکن است با مشکلات متفاوتی در امر استفاده بهینه از داده های موجود در سیستم هایی از قبیل فروش، انبار و مالی مواجه شوند. بطور مشخص می توان به مسائل زیر بعنوان چالش سازمانها در استفاده از داده ها اشاره نمود:
در بسیاری از شرایط داده ها در منابع مختلفی قرار دارند و یکپارچه نمودن آنها برای بدست آوردن گزارشات تحلیل، عملیاتی هزینه بر و زمانگیر برای سازمانها می باشد. نرم افزارهای عملیاتی در سازمان مثل برنامه‌های فروش، مالی، منابع انسانی، انبار، حقوق دستمزد و …می تواند گزارشاتی را تا سطح مدیران میانی فراهم آورد. کمتر دیده شده که مدیران ارشد از ابزارهای ذکر شده به عنوان منبع تصمیم سازی استفاده نمایند و بیشتر گزارشات مورد نظر آنها توسط مدیران میانی و با صرف زمان زیاد تهیه می شود و گاه این عملیات بصورت روزانه باید تکرار شود. به دلیل نوع طراحی نرم افزارهای عملیاتی ساختن گزارشات حجیم از اطلاعات موجود بسیار کند خواهد بود.

بیشتر گزارشات تولید شده توسط نرم افزارهای عملیاتی گزارشاتی ساده و نمایانگر عملیات انجام شده در سیستم می باشد و نمی توان بوسیله آنها گزارشات تحلیلی و چند بعدی در زمان کوتاه ساخت. در بسیاری از مواقع گزارشات ساخته شده دیدگاهی عمیق به مدیران ارشد برای اتخاذ تصمیمات استراتژیک ارائه نمی دهد. پرسنل یک مجموعه برای درک بهتر از شرایط کار نیاز به گزارشات تحلیلی دارند. عدم سهولت در ایجاد چنین گزارشاتی باعث می شود تا افراد بدنه سازمان از مسیر اصلی کار خارج گردند و یا زمان زیادی صرف تحلیل شرایط مختلف نمایند.هوش تجاری یا Business Intelligence راهکاری است که برای شرایط مطروحه پاسخ مناسب ارائه می دهد.

وحیدرضا سلامت، دکتری مهندسی سیستم های اقتصادی - اجتماعی

سیستم های هوش تجاری (BI)

سیستم های هوش تجاری (BI)

امروزه با پیشرفت فناوری، سازمان ها به دنبال راه ها و ترفندهایی می گردند که بقایشان را در این عرصه تضمین کنند. سازمان ها می دانند که دیگر بقای آنها تنها در رسیدن به وضعیت سوددهی مداوم نیست و باید به دنبال رقابت و ابزار آن باشند. همچنین می دانند که کلید موفقیت در عصر اطلاعات، اتخاذ تصمیماتی است که بدون تناقض، بهتر و سریع تر در رقابت پیش دستی کند.

یک سازمان در طول حیاتش، داده ایجاد می کند. این داده معمولا پیرامون دارایی، بازاریابی، فروش، منابع انسانی، مدیریت ارتباط با مشتری و ... گروه بندی می شوند و هر بخش یک وظیفه جدا در شرکت انجام داده و داده های مرتبط به خود را جمع آوری می کند. این حقیقت سازمان ها را ملزم به جستجوی ابزارهایی برای تسهیل فرایند کسب اثربخش داده ها، پردازش و تحلیل وسیع آنها کرده است تا براساس آن پایه ای را برای کشف دانش جدید بنا نهند.
برای سالیان متوالی از سیستم های اطلاعات مدیریت موجود مانند: MIS, DSS, ES, EIS استفاده می شد اما این سیستم ها قادر به ایجاد یکپارچگی میان داده های پراکنده و ناهمگن و شناسایی مناسب وابستگی های موجود میان داده های جدید نبودند. برای اینکه سازمان ها قادر به واکنش سریع در برابر تغییرات بازار باشند، نیاز به سیستم های اطلاعات مدیریتی دارند که بتوانند از سازمان و محیط آن تحلیل های علت و معلولی مختلف انجام دهند.
بنابراین سازمان ها برای حفظ بقا همزمان با پیشرفت فناوری، باید تسلط بر فناوری های جدیدی مانند هوش تجاری را در کسب وکارها یک الزام و ضرورتی اجتناب ناپذیر تلقی کنند. سیستم های هوش تجاری ابزاری را فراهم می کنند که بر اساس آن نیازهای اطلاعاتی سازمان به شکل مناسبی پاسخ داده شود.

تعریف هوش تجاری

تعاریف زیادی برای هوش تجاری وجود دارد، اما به طور کلی هوش تجاری به عنوان یک رویکرد جدید در معماری سازمانی مطرح شده است که این معماری بر اساس سرعت در تحلیل اطلاعات به مدیران جهت اتخاذ تصمیمات دقیق و هوشمند کسب و کار در حداقل زمان ممکن کمک می کند. هوش تجاری یک چارچوب کاری شامل فرایندها، ابزار و فناوری های مختلف است که برای تبدیل داده به اطلاعات و اطلاعات به دانش مورد نیاز هستند، که با استفاده از همین دانش مدیران قادر به تصمیم گیری بهتر می شوند و در نتیجه عملکرد سازمان خود را بهبود می بخشند.

با پیاده سازی راهکارهای هوش تجاری فاصله موجود بین مدیران میانی و مدیران ارشد از دیدگاه ارتباط اطلاعاتی از میان خواهد رفت و اطلاعات مورد نیاز مدیران در هر سطح، در لحظه و با کیفیت بالا در اختیار آنها قرار خواهد گرفت. همچنین کارشناسان و تحلیل گران می توانند با استفاده از امکانات ساده، فعالیتهای خود را بهبود بخشند و به نتایج بهتری دست پیدا نمایند.

احساس نیاز به وجود یک سیستم هوش تجاری در سازمان برای اولین بار در سطوح بالای مدیریتی احساس می شود و از بالای هرم ساختار سازمانی به بخش های زیرین منتقل می گردد. مهم ترین نیاز یک مدیر، تصمیم گیری است. فرآیند تصمیم گیری می تواند به سه بخش کلی تقسیم شود که عبارتند از:

1.      دسترسی، جمع آوری و پالایش داده ها و اطلاعات مورد نیاز.

2.      پردازش، تحلیل و نتیجه گیری براساس دانش.

3.      اعمال نتیجه و نظارت بر پیامد های اجرای آن.

در هر یک از موارد فوق، سازمان های قدیمی که از هوش تجاری استفاده نمی کنند، دارای مشکلاتی هستند که اغلب به دلیل حجیم بودن داده ها، پیچیدگی تحلیل ها و ناتوانی در ردگیری پیامدهای تصمیم گرفته شده، به وجود می آیند. هوش تجاری با کمک به حل مشکلات فوق، به دلیل ساختاری که در سازمان به وجود می آورد، خالق فرصت های جدیدی برای سازمان است.

ویژگی های اساسی یک معماری خوب برای سیستم BI چیست؟

·        ویژگی های اساسی یک معماری خوب برای سیستم BI چیست؟

• Usability: ارائه تمامی امکانات BI به نحوی یکسان و مشترک برای تمامی کاربران مختلف و آمادگی برای تهیه تمامی اطلاعات مورد نیاز کاربران مختلف.
• استفاده از یک API مشترک و واحد برای یکپارچه­سازی (Integration) و گسترش­پذیری (Extensibility): یک API امکان یکپارچه کردن BI با سایر سیستم­های فعلی یا بعدی را به وجود می­آورد. در این راستا باید از یک نوع API استفاده کرد که تمامی component های BI را در برمی­گیرد.
• استفاده بهینه از منابع موجود برای ساده­سازی و ROI: یک معماری نوین برای BI باید بیشترین بازگشت سرمایه را با پیاده­سازی و به کارگیری سریع سیستم BI دربرداشته باشد. این معماری باید از محیط برنامه­های کاربردی مختلف پیچیده و ترکیبی و یکپارچه­سازی با زیرساخت­هایی مانند platform ها، پایگاه­های داده، منابع OLAP، سرورها، برنامه­های کاربردی وب سرورها، تامین­کننده­های امنیت (Security Providers)، کاهش پیاده­سازی­های جدید و هزینه­های نگه­داری پشتیبانی نماید.
• دسترسی گسترده به داه­های سازمان: هر سازمانی طیف گسترده­ای از داده­های مختلف و مکانیزم­های ذخیره­سازی برای کاربران مختلف و برای اهداف مختلف دارد. برای ایجاد انعطاف­پذیری سیستم (Flexibility) برای یکپارچه­سازی داده­ها (data Integration) و دسترسی به داده­ها باید در معماری سیستم از یک استراتژی باز داده­ای (open data strategy) استفاده کرد. کاربرانی که از داده­های استفاده می­کنند باید از جامعیت داده در سراسر سازمان اطمینان داشته باشند.
• Common business view: فرایندهای تجاری و تحلیل­های انجام شده بر اساس آنها، فارغ از منبع داده و اطلاعات باید در سراسر سیستم BI مشترک بوده و تمامی نتیجه­گیری­ها در یک راستا باشند. تا مدیران و knowledge worker ها با اطمینان از صحت و جامعیت داده (Validity) از نتایج تحلیلی استفاده نمایند.
• Agility: معماری BI باید به گونه­ای باشد که در صورت ایجاد تغییری در سازمان مانند یک استراتژی جدید، یک برنامه کاربردی جدید و... تغییرات لارم را به سرعت و درستی در سایر بخش ها اعمال نماید.
• Interoperability of BI Capabilities: کاربران تجاری نیاز دارند به تمام capability های BI از طریق یک رابط دسترسی داشته باشند. کاربران می توانند از طریق این واسط مشترک به تحلیل ها و ابزارهای مختلفی دسترسی داشته باشند و یا به صورت اشتراکی در تهیه یک گزارش شرکت کنند. کاربر گزارشی را تهیه کرده و در اختیار دیگران قرار می دهد. هر کسی تنها اطلاعاتی را که باید ببیند، مشاهده می کند. در نهایت مدیر تجاری از گزارش های مختلف را مشاهده کرده و نتایج به دست آمده را در اختیار دیگران قرار می دهد.
• سهولت در به کار گیری (Deploy): برای به دست آوردن حداکثر فواید استفاده از BI، نیازمند معماری هستیم که به راحتی قابل پیاده سازی، یکپارچه کردن و به کارگیری باشد. شرکای تجاری و مشتری ها نیاز مند سیستم هایی هستند که به راحتی قابل نصب، به کار گیری و استفاده باشد.
• Scalability and Reliability.
• Security: معماری BI باید آماده پذیرش تعداد زیادی از security provider ها را داشته باشد.

)

Oracle؟چرا راه حل هوش تجاری

چرا راه حل هوش تجاری Oracle؟

شرکت عصر دانش افزار با تکیه بر تجارب موفق و ارزنده گذشته در بکارگیری از ابزارها و تکنولوژیهای Oracle در پروژه های متعدد نرم افزاری و نیز دارا بودن نمایندگی رسمی کمپانی Oracle در خارج از کشور و همچنین نیروی انسانی مجرب و کارآزموده و دارای مدارک معتبر بین المللی Oracle، در طراحی و پیاده سازی راهکارهای هوش تجاری از ابزارها و تکنولوژیهای Oracle بهره می برد.

نمایندگی Oracle شرکت عصر دانش افزار دسترسی به امکانات ویژه ای را در اختیار این شرکت قرار داده تا بتواند با خدمات رسانی مناسب برای مشتریان، ارائه یک سرویس خوب، منسجم و بدون وقفه را در جهت پشتیبانی، Licensing و ... تضمین نماید. کارشناسان مجرب شرکت عصر دانش افزار با ارائه خدمات پس از فروش محصولات، سایتهای Oracle تحت پوشش این شرکت را 7x24 فعال نگه می دارند.

این در حالیست که به تایید سازمانهای معتبر بین المللی همچون Gartner، کمپانیOracle ارائه دهنده جامعترین و قدرتمندترین ابزارها در رده تکنولوژی BI در سراسر دنیا می باشد. در حال حاضر بیشتر بانکهای تجاری، شرکتهای بیمه ای و موسسات مالی برتر دنیا از تکنولوژیهای هوش تجاری Oracle استفاده می نمایند.

نمونه بانک ها

نمونه شرکت های بیمه

برخی از مشتریان

شرکت ملی گاز ایران

شرکت مخابرات استان تهران

شرکت طراحی مهندسی و تامین قطعات ایران خودرو (ساپکو

هوش تجاری در صنعت بیمه

هوش تجاری در صنعت بیمه

وضعیت اقتصادی کنونی و چرخش بازار به راهکارهای مشتری محور، حرکت و رفتار بازار را تغییر داده است. دیگر زمانه راهکارهای محصولگرا که در 50 سال اخیر مد نظر شرکتهای بیمه ای بوده به پایان رسیده و مشتریان انتظارات متفاوت و متنوعی را به شرکتهای بیمه ای اعلام می دارند. در ضمن طی سالهای اخیر و با ورود شرکتهای بیمه ای خصوصی و موسسات اراده دهنده خدمات مالی، بازار از شرایط به نسبت انحصاری خود خارج شده و رقابت شدیدی بین شرکتهای بیمه در جذب مشتریان جدید و ارائه محصولات و خدمات نوین بوجود آمده است.

شرکتهای بیمه ای داده های حجیمی را از بیمه گزاران، بیمه نامه ها و خسارات در بانکهای اطلاعاتی مربوطه همچون بیمه های اتومبیل، عمر، درمان، مسوولیت و ... نگهداری می کنند. البته اغلب این داده ها صرفاً در بانک اطلاعاتی و در اختیار کارکنان همان واحد بیمه ای قرار دارد و یکپارچه سازی داده های سازمان برای تحلیل و تصمیم به کابوسی برای تیم IT بدل می شود. بدون راه حلهای BI، فرایند محدود به بازیابی داده ها از چندین بانک اطلاعاتی و انتقال اطلاعات به نرم افزارهای صفحه گسترده و با هدف محاسبه شاخصهای موثر در تصمیم می شود. این راهکار دو اشکال عمده دارد: 1) زمان و منابع زیادی که برای این کار هدر می رود 2) محدودیتهای ذاتی انسان در عدم توانایی پاکسازی حجم وسیعی از داده ها و در نتیجه ریسک بالا در تصمیمات

راه حلهای BI نقش مهمی را در همه ابعاد زنجیره ارزشهای بیمه ای بازی می کند. برخی از کاربردهای BI در صنعت بیمه عبارتند از:

شناسایی مشتریان بالقوه برای فعالیتهای بازاریابی بیمه ای

مدیریت بهتر شعب و نمایندگی ها

مدیریت ادعاهای خسارت و کمک در شناسایی فریبکاریها و تخمین خسارات

مدیریت مشتریان و ارائه محصولات بیمه ای متناسب با هر طبقه از مشتریان

تحلیل سودآوری و کارایی محصولات

تحلیل طرحهای مختلف بیمه ای و مدیریت سود و زیان

تحلیل آکچوری و مدیریت ریسک

خدمات قابل ارائه

واحد راه حلهای هوش تجاری (BI) شرکت عصر دانش افزار بهترین راهکارهای هوش تجاری را در حوزه بانکی، بیمه ای و بازار سرمایه به فراخور نیازها و اهداف استراتژیک سازمان ها برای برنامه ریزی شعب، تجزیه و تحلیل و گزارشگیری در بخش مدیریت مشتریان، برنامه ریزی خدمات و محصولات و ... ارائه می دهد. خدمات قابل ارائه این شرکت در بخشهای زیر طبقه بندی می گردد:

مطالعات امکان‌سنجی جهت استقرار راه حلهای BI در سازمان

مطالعات سازمانی در شناسایی و تدوین شاخصهای کلیدی عملکرد (KPI)

مشاوره و اجرای پروژه های طراحی و استقرار راه حلهای BI

آموزش تخصصی و استاندارد ابزارها و تکنولوژیهای Oracle در حوزه BI

تامین لیسانس و پشتیبانی تخصصی نرم افزارهای BI

ارائه راه حل های کارآمد در بکارگیری داده‌کاوی جهت تحلیل داده‌ها

کلیه راه حلهای قابل ارائه از جانب شرکت عصر دانش افزار مبتنی بر تکنولوژیهای Oracle و با استفاده از ابزارهای زیر می باشد:

Oracle BI Suite Enterprise Edition

Oracle Warehouse Builder

Oracle Data Integrator

Oracle Database

zOracle Fusion Middleware (WebLogic)